Certificering van aandelen

Een aandeelhouder in een B.V. heeft twee soorten rechten:

het recht op zeggenschap in de algemene vergadering van aandeelhouders (stemrecht);
het recht op een deel van de winst, in de vorm van uitkering van dividend.

De algemene vergadering van aandeelhouders is het hoogste orgaan van een B.V.. De algemene vergadering beslist onder meer over benoeming van bestuurders, stelt de jaarrekening vast (en daarmee hoeveel dividend wordt uitgekeerd) en is als enige bevoegd ingrijpende besluiten zoals tot statutenwijziging of fusie te nemen. Het bestuur van de vennootschap voert het beleid uit dat door de algemene vergadering wordt bepaald.
Zolang er niet veel aandeelhouders zijn, en zolang iedere aandeelhouders nauw bij de onderneming van de B.V. betrokken is, zal het geen probleem zijn dat het recht op zeggenschap en het recht op dividenduitkering samenvallen. Soms is het echter minder gewenst. Enkele voorbeelden:

een familiebedrijf waarin enkele leden van de familie wél en een groot aantal – meestal in een volgende generatie – niet actief bij de bedrijfsvoering betrokken zijn;
de eigenaar/grootaandeelhouder wil langzamerhand terugtreden, maar toch nog toezicht of macht uitoefenen;
er zijn zoveel aandeelhouders, dat het moeilijk wordt om in de algemene vergadering tot overeenstemming te komen;
de belangen van de aandeelhouders lopen uiteen: de een wil meer dividend uitkeren, terwijl de ander het bedrijf wil uitbouwen.

wat houdt certificering in?

Certificering van aandelen biedt de mogelijkheid het stemrecht op aandelen bij een beperkte groep te concentreren, namelijk het bestuur van de Stichting Administratiekantoor. Deze Stichting wordt dan enig aandeelhouder. Het bestuur van de Stichting is stemgerechtigd in de algemene vergadering en beslist dan ook hoe in de algemene vergadering wordt gestemd. Het bestuur moet handelen enerzijds in het belang van de certificaathouder en anderzijds in het belang van de onderneming. Het kan soms lastig zijn de beide belangen met elkaar te verzoenen. In de praktijk is het zo, dat het belang van de onderneming vaak de doorslag geeft. Dit is bijvoorbeeld vaak zo bij de dividendpolitiek.

In het algemeen wordt door certificering de slagvaardigheid bevorderd bij het nemen van beleidsbeslissingen, die door de algemene vergadering van aandeelhouders moeten worden genomen. Uiteraard gaat dit voordeel alleen op als alle of althans zoveel mogelijk aandelen ter certificering worden aangeboden. Daarover zal men het wel eens moeten zijn, want aandeelhouders kunnen niet worden verplicht aan certificering mede te werken.

Certificering houdt in:

de aandeelhouder draagt zijn aandelen over aan de Stichting Administratiekantoor;
de Stichting Administratiekantoor draagt certificaten van aandelen over aan de (dan ex-) aandeelhouder; deze certificaten corresponderen met de aandelen.

de stichting administratiekantoor

In de statuten van de stichting wordt geregeld hoeveel bestuursleden er zijn, hun bevoegdheden, de wijze waarop zij voor de eerste maal benoemd worden, de wijze waarop bij het ontstaan van vacatures opvolging plaats vindt, enzovoorts.

Desgewenst kunnen nadere regelingen in een huishoudelijk reglement opgenomen worden. Er zijn geen bijzondere wettelijke bepalingen omtrent deze nadere (bevoegdheids)regelingen, zodat een vorm kan worden gekozen die zo goed mogelijk past bij de individuele situatie.

rechten van de certificaathouder

Een certificaathouder behoudt, vermogensrechtelijk gezien, hetzelfde belang in het vermogen van de vennootschap als waartoe hij als aandeelhouder gerechtigd was: recht op uitkering van dividend of van het saldo bij liquidatie. De Stichting Administratiekantoor treedt slechts op als kassier/sluis: uitkeringen op de aandelen die de Stichting Administratiekantoor ontvangt, worden doorgegeven aan de certificaathouder.

certificaten van aandelen

Bij certificering is het mogelijk om tegenover één aandeel van bijvoorbeeld € 1,- één certificaat van € 1,- uit te geven. Maar het is ook mogelijk om in plaats daarvan bijvoorbeeld tien certificaten van € 0,10 uit te geven. Met certificaten van kleinere coupures kan flexibeler worden omgegaan. In bijvoorbeeld geval van vererving kan het bezit van (certificaten van) aandelen toch vrij eenvoudig gelijkelijk over meerdere erfgenamen worden verdeeld. Ook in andere gevallen, zoals verkoop, zal overdracht van kleinere pakketten mogelijk zijn, waarmee dan niet direct zulke grote bedragen gemoeid zijn.

soorten certificaten

Er zijn twee soorten certificaten: royeerbare certificaten en niet-royeerbare certificaten. “Royeerbaar” wil zeggen dat de certificaten op wens van de certificaathouder, of onder bepaalde omstandigheden, weer omgewisseld kunnen worden in aandelen. Bij “niet-royeerbare certificaten” vindt de omwisseling alleen plaats als het bestuur van de Stichting Administratiekantoor daartoe besluit.

In de meeste gevallen wordt gekozen voor niet-royeerbare certificaten. Wil een certificaathouder van zijn certificaten af, dan wordt gewoonlijk bepaald dat deze zijn certificaten eerst moet aanbieden aan de overige certificaathouders overeenkomstig de blokkeringsregeling, die in de statuten van de B.V. staat. Hebben de overige certificaathouders en ook de aandeelhouders geen belangstelling, dan kan vrij verkocht worden, maar dat is meer een theoretische dan een praktische mogelijkheid. De verkoopbaarheid van een kleine hoeveelheden aandelen in een klein bedrijf is immers vrij moeilijk. Dit geldt evenzeer voor kleine pakketten aandelen. De positie van een certificaathouder is daardoor niet nadeliger dan die van een aandeelhouder.

administratie- of certificeringsvoorwaarden

De aandelen die worden gecertificeerd, worden door een stichting gehouden. Dit geschiedt onder een aantal voorwaarden. Deze heten administratievoorwaarden of ook wel certificeringsvoorwaarden. Hierin zijn uitgebreid de rechten en plichten van de stichting en de certificaathouder ten opzichte van elkaar beschreven.
Over de inrichting van de administatievoorwaarden bestaat grote vrijheid. Het belangrijkste punt is welke rechten de vergadering van certificaathouders heeft.

Hoe vindt certificering plaats?

Certificering van aandelen kent de volgende stappen:

de oprichting van de stichting: Stichting Administratiekantoor (met meestal toevoeging van de naam van de B.V., zonder de letters B.V.);
benoeming van het eerste bestuur en vaststelling van de certificeringsvoorwaarden;
c. tenslotte leveren de aandeelhouders hun aandelen in en krijgen daarvoor certificaten (van aandelen) terug.

rechten van de certificaathouders

Hoewel er in de wet weinig geregeld is over certificering van aandelen, hebben certificaathouders de volgende rechten, indien de certificering met medewerking van de vennootschap geschiedt:

De certificaathouders moeten voor de algemene vergadering van aandeelhouders worden opgeroepen.
Zij kunnen de algemene vergadering van aandeelhouders na machtiging van de rechter bijeenroepen (mits ze tezamen minimaal tien procent van het geplaatst kapitaal in de vorm van certificaten houden).
Voor de certificaathouder moet de agenda ook worden vermeld bij de oproeping, casu quo ten kantore van de vennootschap worden neergelegd.
De certificaathouder mag zelf de algemene vergadering van aandeelhouders bijwonen en daar het woord voeren. Hij mag zich ook met een schriftelijke volmacht doen vertegenwoordigen.
Bij voorstellen tot statutenwijziging moet dit in de oproeping worden vermeld.
De certificaathouder(s) (mits ze tezamen minimaal tien procent van het geplaatst kapitaal in de vorm van certificaten houden) kan na toestemming van de rechter de boeken en bescheiden van de ontbonden rechtspersoon inzien.
De certificaathouder kan de jaarstukken inzien ten kantore van de vennootschap.
De certificaathouder kan de algemene vergadering van aandeelhouders bijeenroepen teneinde de jaarstukken in de algemene vergadering van aandeelhouders te doen vaststellen/goedkeuren.
De certificaathouder(s) (mits ze tezamen minimaal tien procent van het geplaatst kapitaal in de vorm van certificaten houden) kan/kunnen bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam een verzoek doen tot het instellen van een enquête.
De certificaathouder is bevoegd een voorstel tot fusie neergelegd ten kantore van de vennootschap in te zien.

Van “medewerking van de vennootschap” kan bijvoorbeeld al sprake zijn, als de vennootschap de kosten van de certificering betaalt.